Kintsugi

 Έτσι ονομάζεται η τέχνη της επιδιόρθωσης σπασμένων κεραμικών στην Ιαπωνία. Χρησιμοποιούν μια κόλλα, χρυσού χρώματος, με βασικό συστατικό το urushiol, μίγμα από υδατοδιαλυτές φαινόλες, που στεγνώνει αργά και βασίζεται κυρίως στην οξείδωση και στον πολυμερισμό, παρά στην εξάτμιση. 

Στο αλληγορικό κομμάτι τώρα. Όταν "σπάσει" κάτι μέσα μας, νομίζουμε ότι αλλάζουμε ριζικά, ότι γινόμαστε άλλοι. Κι εγώ το πίστεψα δηλαδή. Και ίσως το πιστεύω ακόμα.  Σιγά σιγά διαπιστώνω ότι μπορεί να υπάρχει και μια άλλη θεωρία : ότι ξανακολλησα απλά τα κομμάτια μου, όπως κάνουν οι περισσότεροι, που ακούγεται κλασικό και λογικό. Ειναι η ίδια ύλη, τα ίδια μόρια, η ίδια ουσία. Όχι ομοιόμορφη πλέον, όχι αισθητικά όπως πριν, ίσως το ίδιο (ή λιγότερο) λειτουργική.  Ο κατακερματισμός βέβαια προσδίδει μεταφυσικές ιδιότητες στα επιμέρους στοιχεία. Από κει που ήταν μια βασική δομή, μια ενότητα, βρίσκεται να διασπάται σε Χ οντότητες, κάθε μία από αυτές , πρέπει να μπορεί να λειτουργήσει αυτόνομα. Αποκτά αυτόματα δική της αυτοδιάθεση και αντιλαμβάνεται ότι πρέπει να πορευτεί έτσι, από δω και μπρος. Ένα τεμαχιο, ένα τμήμα, ένα μέρος του Όλου. 

Κι ενώ θα έπρεπε να μπορούσα να δω τον εαυτό μου πιο μικρό, σε μικρότερους -ελαχιστους;- εαυτούς, εγώ αποφασίζω (η θεωρία το λέει!) να ξαναδώσω στα κομμάτια, μικρά ή μεγαλύτερα, τη λεγόμενη δεύτερη ευκαιρία. Να ξαναγίνουν πάλι τμήματα του Όλου, να ξαναϋπηρετήσουν ξανά τον κοινό σκοπό, πχ της επιβίωσης, της προόδου...  Έλα όμως που αυτή η σύντηξη των ατομικών πλέον συστατικών δεν είναι αρμονική διαδικασία, δεν μπορεί να γίνει αυθόρμητα παρά μόνο αυθαίρετα και με βία. Βαζεις κόλλα, συγκολας με το υλικό αυτό (τη Χρυσή κόλλα), κάτι που ίσως δε θέλει πλέον να ανήκει σε μια ομάδα, σε μια προσωπικότητα. Χάθηκε το τρένο. Οι παλιοί στιχουργοί έγραφαν για το γυαλί, που άμα σπάσει μια φορά, ....τέλος! Εδώ και να ραγίσει, είναι ήδη αργά, πόσο μάλλον όταν σπάσει, γίνει θρυψαλα και κομμάτια! 

Οι Γερμανοί λένε, τα θρυψαλα φέρνουν τύχη, Scherben bringen Glück. Κι εμείς όταν πέφτει κάτι κάτω και σπάει, το ίδιο λέμε: "γούρι!!". Αλλά ουσιαστικά ξορκίζουμε αυτό που ξέρουμε ήδη ότι είναι αναποτρεπτο, την καταστροφή της παλιας δομής, τη χωρίς επιστροφή και  ριζική αναδιάρθρωση μιας ύλης και μιας ενέργειας, που δε θα είναι ποτέ η ίδια.

Στον αντίλογο, θα έλεγε κανείς "μα αφού έτσι κι αλλιώς, όλα αλλάζουν γύρω μας, τίποτα δε μένει το ίδιο, τα πάντα ρει, μηδεποτε κατά τ'αυτόν μένει ", γιατί να παραξενευεται κάποιος για μια εκ βάθρων αλλαγή, αυτή δεν είναι μια φυσική ακολουθία;

Οι αλλαγές στη φύση έχουν κάτι το προβλέψιμο, μια κυκλική διαδοχή, ίσως και τα τυχαία γεγονότα να "ομοιάζουν" με πιθανολογουμενα κι άρα αναμενόμενα σενάρια. Το ότι είτε θα φαγωθείς είτε θα φας εσύ κάποιον, είναι η "ρουτίνα" της ζωής. Κάθε μέρα ένας αγώνας της επιβίωσης, να αλλάξω κάτι, να ισχυροποιηθώ, να βελτιωθώ, για να μπορέσω να παραμείνω εν ζωή. Αν βγεις στη βροχή και στην καταιγίδα, βλέποντας από μακριά τα σύννεφα και τους κεραυνούς να έρχονται προς τα σένα, μπορεί να ρισκάρεις, λέγοντας: "δε θα συμβεί σε μένα τίποτα κι όλα στο τέλος θα πάνε καλά.". Δεν έχεις προετοιμαστεί , δεν έχεις δουλέψει κάποιο σενάριο Β κι ευελπιστείς, εύχεσαι, πιστεύεις στο Θεό και στο φύλακα άγγελο σου. Είναι όμως μια προβλέψιμη κατάσταση, μια "το-βλεπα-να-ρχεται-αλλά-ειχα-τη-σιγουριά-του-"σε μένα θα συμβεί;" νοοτροπία.

Είναι η αυτοεκπληρούμενη προφητεία μια ακόμη ένδειξη της κατάστασης (status) αδράνειας, που διατηρεί την ενέργεια (και την ύλη) στα ίδια μεγέθη, ακόμα κι αν φαινομενικά νομίζεις ότι αλλάζει κάτι; ότι έσπασε και ξανακολλησε, στην προκειμένη περίπτωση... Η ιδεώδης περιγραφή της διαδικασίας του Kintsugi είναι να αλλάζει την εμφάνιση, χωρίς ουσιαστικά να αλλάζει τα δομικά στοιχεία, ενώ το περιεχόμενο δεν είναι πλέον το πρωτεύον. 

Κι εκεί-σκεφτομαι-φτανει κανείς όταν δεν έχει άλλη πρόθεση, να βελτιώσει ή να αναδείξει το περιεχόμενο, αλλά δε θέλει και να μείνει άδειο, ούτε και θέλει να βλέπει τα συντρίμμια του, σαν αυτούς που κοιτούν ρημαδια και χαλάσματα και κλαίνε από πάνω τους. 

Εκεί είμαστε. Στην πολυδιάσπαση, (που έγινε και μόδα λόγω σύριζα!) στην πολυπλοκότητα της επανασυστασης ή επαναπροκηρυξης ενός οργανισμού, ενός νέου, που ήταν πάντα παλιό, αλλά παλιωσε ακόμα πιο γρήγορα,τα τελευταία χρόνια και τώρα θέλει να πλασαριστεί στα νέα εκθέματα, γνωρίζοντας (ή και βλέποντας στον καθρέφτη!) ότι είναι το παλιό/το σπασμένο, που είχε παλιωσει, αλλά στα μάτια μέσα, διακρίνεις το νέο, το ξανακολλημενο, που παρόλο που μετράει μέρες, είναι εδώ και προβάλεται, δεν κρύφτηκε στη σπηλιά.

Έξω χιονίζει. Είναι κι αυτό το Kintsugi της βροχής. Αλλά ποιον κοροϊδεύει;