Στην Ευρώπη

Χεϊρτ Μακ. Τον είδα από κοντά στη Διεθνή Έκθεση Βιβλίου τον Ιούνη στη Θεσσαλονίκη. Δε με γέμισε το μάτι. Λίγο σα ξασπρουλιάρης βορειοευρωπαίος, σα "μόνο-σαλάτα- ευχαριστώ-τουρίστας", έτσι κι έτσι. Είχα διαβάσει το πρώτο βιβλίο του, που εκδόθηκε στην Ελλάδα "Στη Γέφυρα του Γαλατά". Μ΄άρεσε. Σύντομο, ευχάριστο, σα γρήγορο ντοκιμαντέρ. Πως την πάτησα και είπα ας πάρω και το επόμενο.
"Στην Ευρώπη. Ταξίδια στον εικοστό αιώνα"
841 σελίδες!!!!!
Χαλάρωσε μεγάλε! Είπαμε μεγάλη η Ευρώπη, αλλά μην το παρακάνουμε. Έτσι ξέμεινα με ένα τούβλο στο τραπεζάκι της κρεβατοκάμαρας, που το ακουμπάς στην κοιλιά σου και χορταίνεις σα να'φαγες 5 μερίδες γεμιστά.

Στο δια ταύτα τώρα. Το βιβλίο είναι ΚΑΤΑΠΛΗΚΤΙΚΟ, ΑΠΙΣΤΕΥΤΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝ και ίσως από τα σημαντικότερα πράγματα που διάβασα τελευταία. Ο τύπος έκανε για ένα χρόνο (1999) ταξίδια στην Ευρωπαϊκή Ήπειρο με χρονοδιάγραμμα. Πήγαινε από Βιέννη σε Παρίσι, από Βερολίνο σε Ελσίνκι, από Κεφαλλονιά σε Σαράγεβο, ανάλογα με τις ιστορικές περιόδους. Συνδύαζε π.χ. αρχή του έτους με αρχή του αιώνα, τέλος του έτους με τέλος του αιώνα.
Το Γενάρη '99 πήγε Παρίσι, ώστε να ταιριάζει με τη 3η Διεθνή Έκθεση που 'χε γίνει το 1900. Περιγράφει το σήμερα, κοιτώντας το τότε.
Πηγαίνει το Φλεβάρη στο Βέλγιο, στο Υπρ, και μιλάει για τον Α' Παγκόσμιο και τις μάχες 1914-1918. Βλέπει τα ήσυχα λιβάδια και αναρωτιέται για τα 250.000 νεκρών από ασφυξιογόνα αέρια (κι όχι μόνο) και το μισό εκατομύριο τραυματίες.
Και ούτω καθεξής.....

Αυτό που συναρπάζει είναι ότι πήγε και βρήκε τους ξεχασμένους υπέργηρους πρωταγωνιστές όλων των γεγονότων, αυτούς που ξεφτίλισε η ιστορία, θάβοντάς τους σε νούμερα και στατιστικές. Δεν τους ζάλισε με ερωτήσεις σαν τηλεοπτικός δημοσιογράφος, τους πήρε μόνο δυο κουβέντες, το απόσταγμά τους κι έφευγε. Πήγαινε και έβρισκε απ'όπου πήγαινε άψυχα αντικείμενα, κράνη, έγγραφα, τσάντες, ρούχα. Τους έδινε μορφή και ομιλία, αφήνοντάς να διηγηθούν από μόνα τους τα πράγματα.

Για να μη σας ζαλίζω κι εγώ, ο τύπος μ'αυτά και μ'αυτά αναλύει, με τρόπο που δεν είναι ούτε δασκαλίστικος ούτε ιστορικίστικος. Δεν το βαριέσαι, αλλά δε συμπάσχεις κιόλας, γιατί δεν είναι λογοτεχνία. Δε σε κουράζει, ακριβώς επειδή δε σου λέει τις δακρύβρεχτες ιστορίες ως μελό-ανθρωποκαταστάσεις. Σε πάει από δω κι από κει, ζουμάρει, ξανααπομακρύνεται, ξαναζουμάρει, ξαναφεύγει. Έτσι κρατάς τις αποστάσεις από την Ιστορία, όπως ακριβώς πρέπει να γίνεται. Αν θες τα πας παραπέρα, αν θες όχι.

Πιστεύω, έτσι όπως αντιλήφθηκα το βιβλίο, ότι σκοπός του είναι να μας κάνει να νιώσουμε περισσότερο Ευρωπαίοι του Εικοστού Πρώτου, ξεπερνώντας τις διαφορές και τα πάθη προηγούμενων ετών. Να αποστασιοποιηθούμε από ότι μας χωρίζει, αναζητώντας μόνο αυτό που μας ενώνει. Δύσκολο εγχείρημα, γι' αυτό έγραψε και 841 ΣΕΛΙΔΕΣ!!!!!

Αν είστε πολύ φαγωμένοι, αφήστε το, μην το πάρετε. Αν ψιλοπεινάτε, πάρτε κανα sudoku. Αν σας πιάσει όμως πραγματική λόρδα, είναι ότι πρέπει.

Εν οίδα
Υ.Σ. Το 2007 η Γερμανία είχε προτείνει κοινό βιβλίο σχολικής Ευρωπαϊκής Ιστορίας. Ακόμα συζητιέται από τους αρμόδιους Υπουργούς Παιδείας!