Έχω εδώ κάποια χρόνια που αισθάνομαι μια απίστευτη ντροπή. Ντρέπομαι που είμαι Έλληνας (για την ακρίβεια ΝεοΈλληνας), ντρέπομαι για τους συνανθρώπους μου, τους διπλανούς μου, ντρέπομαι για το επάγγελμά μου και τους συναδέλφους μου, ντρέπομαι μόνο και που ντρέπομαι. Παλιά δεν ήξερα γιατί περπατούσα και κοιτούσα κάτω συνέχεια. Δεν είχα τα μούτρα να δω άνθρωπο. Θα μου πεις: έκανες κάτι για το οποίο ντρέπεσαι;;; Και θα έλεγα: Και ποιος δεν έχει κάνει;;;
Το ερώτημα δεν είναι δηλαδή ποιος κάνει την ντροπιαστική ή ατιμωτική πράξη, αλλά ποιος αισθάνεται την αιδώ και την αισχύνη. Από τα λίγα που θυμάμαι, είναι ότι η αναισχυντία είναι τρομερή αμαρτία. Σήμερα η ξετσιπωσιά είναι προνόμιο και η κοκκινίλα στα μάγουλα δείγμα αδυναμίας.
Ανέτρεξα λίγο και σε κάποιους που τα γνωρίζουν λίγο καλύτερα
Υπάρχει πάντα η θρησκευτική/χριστιανική θέση:
"Εστίν αισχύνη επάγουσα αμαρτίαν και εστίν αισχύνη δόξα και χάρις» (Παροιμίες 26,11)
Η ντροπή -ή επί το ελληνικότερον η αιδώς και το αγιογραφικότερον η αισχύνη- είναι ένα δώρο του Θεού προς τον άνθρωπο. Ένα στεφάνι δόξας και χάριτος. Το αίσθημα αυτό προ της πτώσεως στη ζωή των πρωτοπλάστων λειτουργούσε ως πηγαίος σεβασμός και ιερό δέος προ της παρουσίας του Θεού. Μετά τη διάπραξη της αμαρτίας, οι πρώτοι άνθρωποι κυριεύονται από το κοινό αίσθημα της ντροπής, διότι «έγνωσαν ότι γυμνοί ήσαν» και γι’ αυτό φοβούνται και σπεύδουν να κρυφθούν «από προσώπου Κυρίου του Θεού» (Γένεση 3,7-8).
Η ντροπή -ή επί το ελληνικότερον η αιδώς και το αγιογραφικότερον η αισχύνη- είναι ένα δώρο του Θεού προς τον άνθρωπο. Ένα στεφάνι δόξας και χάριτος. Το αίσθημα αυτό προ της πτώσεως στη ζωή των πρωτοπλάστων λειτουργούσε ως πηγαίος σεβασμός και ιερό δέος προ της παρουσίας του Θεού. Μετά τη διάπραξη της αμαρτίας, οι πρώτοι άνθρωποι κυριεύονται από το κοινό αίσθημα της ντροπής, διότι «έγνωσαν ότι γυμνοί ήσαν» και γι’ αυτό φοβούνται και σπεύδουν να κρυφθούν «από προσώπου Κυρίου του Θεού» (Γένεση 3,7-8).
Αλλά και οι παλαιότερες θέσεις των φιλοσόφων
«Αιδώς : Ντροπή, συστολή, σεβασμός, κοσμιότητα προς τους άλλους, ευλάβεια, φόβος. Οι αρχαίοι Έλληνες την είχαν προσωποποιήσει και τη θεωρούσαν τροφό της θεάς Αθηνάς, μητέρα της Σωφροσύνης και αδερφή της Δίκης. Ο Πλάτων τη θεωρεί όπλο κατά των πιο μεγάλων ηδονών. Ο Αριστοτέλης δεν την κατατάσσει στις αρετές, αλλά στα πάθη: η αρετή πρέπει να είναι ευεργετική ιδιότητα της ψυχής, η αιδώς είναι παθητική διάθεση. Ο «αιδήμων» (ντροπαλός) κατέχει μέση θέση μεταξύ του παθολογικού αιδήμονα και του αναίσχυντου. Οι στωικοί έλεγαν: «Αιδώς (εστι) φόβος επί προσδοκία ψόγου· κάλλιστον δε τούτο πάθος· αισχύνη δε φόβος επ’ αισχρώ πεπραγμένου».
Η αιδώς απέχει ή προηγείται μιας κακής πράξης, ενώ η αισχύνη είναι συναίσθημα που καταλαμβάνει εκείνον που διέπραξε την κακή πράξη.
Η αιδώς κάνει συμπαθή τον αθώο και τον προφυλάγει από ελεεινές πράξεις.
Η αισχύνη συντρίβει εκείνον που έχει διαπράξει σφάλμα.
Εγώ ειλικρινά δεν ξέρω σε ποια κολυμβήθρα του Σιλωάμ να πάω να εξαγνιστώ. Ούτε ο Ιορδάνης δε με (δε μας) ξεπλένει. Το "Σα δεν ντρεπόμαστε" που έλεγαν εκείνες οι παλιές γιαγιάδες, το ακούω στα αυτιά μου, χωρίς να είμαι και κανένας υπερσυντηρητικός. Οι καθημερινές μου πράξεις και ο αντίκτυπός τους στην Ηθική μου βοούν και με ξεκουφαίνουν.
"Έχεις ρε μούτρα και μιλάς;;" λέω μέσα μου. "Μα οι άλλοι έχουν κάνει πολύ χειρότερα" ξαναλέω εγώ. "Μην κρίνεις και ίσως δε θα κριθείς".
Πόσο όμως μπορεί να κρατήσεις η αιδώς;
Πόσο μέχρι να γίνεις ένα μουλάρι και μισό;;; Μέχρι να σε φτύνουν και να κρατάς ομπρέλα; Να σε βρίζουν και να σφυρίζεις αδιάφορα;; Να σε ξεφτιλίζουν και εσύ να χαζογελάς;;
Θέλει πολύ χοντρόπετσα, πολύ ασβέστωμα. Και φυσικά αντεπίθεση. Φουλ. Αν εγώ ντρέπομαι, κάποιοι άλλοι, και είναι πάμπολλοι, θα πρέπει να κρεμαστούν δημοσίως στην πλατεία, με γδαρμένα τα τομάρια τους. Σε δημοκρατικές κοινωνίες, αυτά μόνο υπογείως. Φανερά απαγορεύονται δια νόμου. Σου λέει, δεν επιτρέπεται η αυτοδικία. ΟΚ. Εγώ να ντρέπομαι που κυκλοφορώ στα γουρούνια και στα κουνάβια και αυτά να με περιγελούν, χωρίς να μπορώ να κάνω και τίποτε. Ωραίο σύστημα! Ικανοποιητικό και διαχρονικό για τις μάζες. Σκύψτε τα κεφάλια και μη μας βλέπετε τι και πώς το κάνουμε.
ΝΤΡΟΠΗ ΠΙΑ!!!!!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου