Πώς έφτασε στα χέρια μου πάλι ένα κουφό σύγγραμμα του 1939, εν Αθήναις, μεταφρασμένο από Γάλλο παιδαγωγό, (ενός Κλαπαρχ(&^%(δα, εντάξει Claparede το λεν τον άνθρωπο), αναφορικά με το έργο του Ζαν-Ζακ-Ρουσσό, τον "Αιμίλιο". Για υμάς τους άσχετους, ο Αιμίλιος είναι στην ουσία μια φιλοσοφία της εκπαίδευσης, με υποθετική βάση ένα μικρό παιδί, τον Αιμίλιο.
Εξηγεί λοιπόν ο Ρουσώ (και μέσω αυτού επιβεβαιώνει ο συγγραφέας) τα απλά ζητήματα στην ανατροφή ενός παιδιού. Θέματα που παραμένουν ακόμα και σήμερα υπό αμφισβήτηση και τα αγνοούν συνειδητά οι περισσότεροι.
Ξεκινάει από το νόμο της γενετικής διαδοχής. "Παρατηρήστε τη φύση του παιδιού κι ακολουθήστε το δρόμο που αυτή χαράζει. Αυτή (η φύση) θέλει τα παιδιά να είναι παιδιά προτού γίνουν άντρες". Σωστός;; Ποιος γονιός δεν εκνευρίζεται όταν τα παιδιά του κάνουν χαζομάρες, αυτό που λένε παιδιάστικα πράγματα; Μα τώρα είναι η στιγμή τους να τα κάνουν! Αντί γι'αυτό, τους επιβάλλουμε υπευθυνότητες και πειθαρχίες σε κανόνες, που επί Ρουσώ ήταν ακόμα πιο γελοίοι και χωρίς νόημα. Αλλά και σήμερα περιορίζουμε την ενεργητικότητα του παιδιού, καθηλώνοντάς το, σε θρανία και φροντιστήρια, φορτώνοντάς το με "βιβλιακές" γνώσεις από τα 7 και τα 8 του χρόνια, αγνοώντας πάλι κάτι βασικό. Ότι κάθε ηλικία έχει τα ελατήρια της που την κάνουν να κινηθεί.
Δεν υπάρχει χειρότερο από τις άκαιρες παρεμβάσεις στη φύση του παιδιού. Είναι προτιμότερο να μην κάνουμε τίποτα από το να κάνουμε κάτι στραβό. Λέει ο συγγραφεύς: "Αν αμφιβάλλεις, να απέχεις. Ο πιο μεγάλος, ο πιο σημαντικός κανόνας της αγωγής δεν είναι να κερδίζουμε χρόνο, αλλά να χάνουμε χρόνο (!!!)". Περίεργα δεν ακούγονται όλα αυτά;; Ειδικά σήμερα που επειδή τρέχουμε εμείς, προτρέπουμε (εξαναγκάζουμε καλύτερα) και τα παιδιά μας να μας ακολουθήσουν στο τρελό κυνηγητό γνώσεων, "εφοδίων" και δραστηριοτήτων, υποτίθεται. Διότι τι σόι δραστηριότητα είναι αυτή που πας το παιδί σου του οποίου βράζει το αίμα, για ζωγραφική π.χ. Ή που πρέπει να παίξει μπάλλα με τους φίλους του, να γίνει κουβάρι, να τρεχαλιαστεί μέχρι να του βγει η γλώσσα κι εσύ το στέλνεις στην Ακαδημία να "κάνει προπόνηση" με κώνους και χαζά. Αγχωτικές κινήσεις, ούτε εκτονωτικές, ούτε παιδαγωγικές, στρες να προλάβεις την ώρα, στρες να ετοιμαστεί το παιδί, του φωνάζεις, εκνευρίζεται, θυμώνει. Κατά τα άλλα, πηγαίνει αθλητισμό. Ποιος αθλητισμός, που πάνε οι γονείς και βρίζονται στα σύρματα για να βγάλουν τα απωθημένα τους;
Ξέφυγα όμως, ενώ ήθελα να συνεχίσω με τη φύση του πιτσιρικά. Αυτή η φύση είναι η φύση ενός "άγριου". Ο Ρουσσώ θέλει τον Αιμίλιο άγριο, διότι, λέει, τα παιδιά που ανατρέφονται με τη συνήθεια, μοιάζουν με τους χωρικούς, που υποτάσσονται στο καθετί και που δεν κάνουν τίποτα αν πριν δεν τους δώσεις κάποια υπόσχεση. Απεναντίας ο "άγριος" πειραματίζεται με κάθε ευκαιρία και μαθαίνει να τα βγάζει μόνος του πέρα. Κι έτσι το μόνο βιβλίο που δίνει στον Αιμίλιο είναι -ποιο άλλο;- ο Ροβινσώνας Κρούσος!
(πλάκα-πλάκα να το δώσω και εγώ στους δικούς μου, αφού το 'χουμε, να το ρίξουν μια ματιά)
Η άσκηση και το σωματικό παιχνίδι αναπτύσσουν κι αυτό το ξέρει κάθε αλητάκος του δρόμου που θέλει τα μπράτσα του να μεγαλώνουν. Εμείς τα καταδικάζουμε στην ακινησία, στην τηλεόραση, στο play-station, στο φάε-όλο-το-χάμπουργκερ-Μπούλη, και ξεχνάμε ότι αυτή η αδράνεια θα τον κυνηγάει εφ'όρου ζωής. Η υπερπροστατευτικότητά μας, πάντα σε συνδυασμό με αυτά που ακούμε και μας τρομοκρατούν, τα φρικιαστικά εγκλήματα κατά των παιδιών, μας στρίμωξαν και μαζί με μας και τα παιδιά μας. Τους βάζουμε σε σκέψεις μεγαλίστικες, τους εμφυτεύουμε τη δική μας λογική, ενώ το παιδί έχει τη δική του, μια άλλη, ξεχασμένη από μας που μεγαλώσαμε. Δεν τους αφήνουμε στις ελεύθερες συνθήκες που θα τους εξασκήσουν την "αγριότητα", που είπα προηγουμένως, γιατί φοβόμαστε, δεν πιστεύουμε στην αυτοπροστασία, ούτε στην "ευαισθησία" του περίγυρου για την παιδικότητα.
Λέει κι άλλα πολλά το βιβλίο, γραμμένο τόσες δεκαετίες πριν, με διαχρονικότητα και με γλαφυρότητα. Συμπερασματικά καταλήγω: Το παιδί πρέπει να ζήσει την παιδική του ηλικία, όχι ως προετομασία για τα δύσκολα της ζωής, όχι ως εξοπλιστικό πρόγραμμα, αλλά ως απόκτηση ισορροπιών, ψυχικών και πνευματικών. Το παιχνίδι είναι αυτός ο εξισορροπιστικός μηχανισμός, όχι το φροντιστήριο, ούτε η καταναγκαστική απομνημόνευση. Είναι λάθος να λέμε : "Παίζει γιατί είναι μικρό ". Το σωστό είναι "Είναι μικρό για να μπορεί να παίζει"
Κι επειδή οι όροι εύκολα τροποποιούνται τη σήμερον, κάποιος μπορεί να θεωρεί παιχνίδι το να βλέπει το παιδί στην τηλεόραση ματς ή τηλεπαιχνίδια. Ή να κουνάει αντίχειρες με το joystick. Παιχνίδι με την παιδαγωγική- παραδοσιακή- έννοια είναι το εξωτεχνολογικό, το μυαλοκεντριζόμενο, το "άγριο", το πειραματικό, το παιχνίδι ισχύος με χέρια και πόδια, ζωντανά όχι virtual, ο ιδρώτας να τρέχει ποτάμι και να γίνεται λιώμα μετά, να φάει ότι του δώσουν, φακές, φασολάκια, γιατί πεινάει σα λύκος, όχι να κάνει επιλογή, ακριβώς επειδή δεν έχει ξοδέψει ενέργεια και άρα δεν έχει ουσιαστική ανάγκη τροφής. Αυτήν την ενέργεια πρέπει να την αφήνεις ελεύθερη να εκρήγνυται. Τώρα!! Τώρα, ώστε μετά να έχει την ηρεμία, την ψυχραιμία που απαιτείται, ώστε να παίρνει αποφάσεις με την αποκαλούμενη ωριμότητα. Μα άμα δεν αγουρέψει πρώτα, πώς θα ωριμάσει μετά;;
Τα βγάζουμε φυτά τα παιδιά από τα Λύκεια, χωρίς να έχουν εκτονωθεί ποτέ και πηγαίνουν στα Πανεπιστήμια, 20-25 χρονών, ως παρατεταμένοι έφηβοι, να κάνουν αυτά που δεν έκαναν ως παιδιά. Κι εκεί φυσικά μουρλαίνονται! Πραγματικό αμόκ, τους βγαίνει η αγριάδα καθυστερημένα. Τα ένστικτα όμως δεν είχαν εξαλειφθεί, απλώς τα είχαμε κοιμήσει εμείς σαν σύστημα παιδευτικό. Οπότε μόλις φύγουν λίγο από τον έλεγχο, τον ασφυκτικό έλεγχο της οικογένειας, τη μέγγενη της οικογένειας, αισθάνονται ότι μπορούν να ξαναγυρίσουν σε κείνα τα άγρια ένστικτα, τα ελεύθερα, τα πειραματικά, τα εκρηκτικά...
Είναι όμως αργά πια. Τον ακούσατε εκείνον τον φοιτητή που έπεσε από το διαμέρισμα που είχαν το πάρτυ. Μεθυσμένος ήταν, πήγε να ξεφύγει από κλειδωμένο δωμάτιο, υπνοβατούσε; Η ψυχούλα του το ξέρει και τώρα είναι αργά να το μάθουμε κι εμείς.
Το νου σας στα παιδιά! Τα δικά σας, τα ξένα, τα διπλανά, τα παραπέρα. Προσοχή! Ούτε υστερίες, ούτε υπερπροστατευτισμός, ούτε αδιαφορία, ούτε εγκληματική συμπεριφορά (βία).
έχε το νου σου στο παιδί, γιατί αν γλυτώσει το παιδί, υπάρχει ελπίδα.....λέει ο ποιητής.
Υ.Σ. Ρε σεις πήρατε χαμπάρι τι γίνεται με τα βιβλία του Δημοτικού;; Αυτή η απίστευτη Δραγώνα με τα τσιράκια της μπαχαλοπαιδείας. Κάποιος λέει ότι όλη αυτή η παραπαιδεία (τα άσχετα θέματα, τα βλακώδη ζητήματα που θίγει το βιβλίο της Γλώσσας, η αδιάφορη στάση στην Ιστορία ή στα ζητήματα θρησκείας-θίγονται αρκετοί-η προκλητική και απροκάλυπτη "περιοδικοποίηση" των σημαντικότερων βιβλίων μόρφωσης, η πλήρης απαξίωση ιδανικών και αξιών ήδη από το Δημοτικό) ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΤΥΧΑΙΑ. ΣΙΓΟΝΤΑΡΕΤΑΙ, ΕΝΟΡΧΗΣΤΡΩΝΕΤΑΙ, από τα ίδια κέντρα που φύτεψαν τους Δραγώνες του ανθελληνισμού. Το καταφέρνουν έτσι ώστε από αυτά τα βιβλία που θα διδαχτούν τα παιδιά, όχι απλώς δε θα μάθουν τίποτα, μα τίποτα, αλλά και θα γίνουν ντιπ χαϊβάνια, φυτά, ανεγκέφαλοι καταναλωτές της TV, χωρίς σκέψη και άποψη, με πλήρη άγνοια απλών αρχών και κανόνων.
Εγώ βέβαια πάντα θεωρώ ότι όλα αυτά που συχνά αποδίδουμε ως συνωμοσίες, ως σκοπιμότητες, ως υστεροβουλίες, είναι απλώς ηλιθιότητες και ανεπάρκεια των μηχανισμών. Δηλαδή βάλαν 10 ηλίθιους να γράψουν τα βιβλία, 10 καραμαλ....ες, οι οποίοι μεταξύ ούζου, χαρτοπαικτικής λέσχης και βαθειάς μαστούρας, φτιάξαν αυτά τα εκτρώματα. Αν δηλαδή όλα αυτά που ανέφερα στην αρχή για αποβιβλιοποίηση και επαναφορά της άσκησης και του παιχνιδιού ίσχυαν τότε, σήμερα, με αυτά τα πανηλίθια βιβλία, ισχύει επί εκατό. Αν ήμουν δάσκαλος (ρε κάνε με πρωθυπουργό και θα δεις!), θα τα έσκιζα μπροστά στο Υπουργείο Παιδείας και κάθε μέρα θα κάναμε μάθημα χωρίς βιβλία, έξω, αρχαία ιστορία και μυθολογία σε ένα μουσείο, νεώτερη ιστορία στο Ρούπελ, αριθμητική στο παζάρι ή στη λαϊκή της γειτονιάς, θρησκευτικά μμμμ δεν ξέρω, σε κανα μοναστήρι ίσως, γεωγραφία στον Όλυμπο με θέα, φυσική ιστορία στην Κερκίνη, φυσική/χημεία σε κανα εργοστάσιο, γυμναστική στην Τούμπα (όχι εν τάξει πλάκα κάνω..).
Τα σχολεία να μη γίνουν ούτε κελλιά ούτε χώροι αποβλάκωσης. Παλέψτε ο καθείς και με τα όπλα του
Υ.Σ 2: Φεύγοντας, από τη δουλειά προς το αμάξι, μισή ώρα που έγραψα τα παραπάνω, σε μια πυλωτή, έπαιζαν τρεις πιτσιρικάδες 12-13-14 χρονών με κάτι περιοδικά τυλιγμένα σε ρολό και χτυπιόντουσαν. Και φαινόταν ότι το διασκέδαζαν τρελά!!!! Δε χρειάζονται λόγια πολλά, αρκεί να κοιτάξεις, αλλά να "ΚΟΙΤΑΞΕΙΣ" γύρω σου πραγματικά
Υ.Σ. 3 : Επίσης όπως με ειδοποιούν από το κοντρόλ, σήμερα (25/10/2010) δήλωσε παραίτηση η Γ.Γ. του Υπουργείου Παιδείας, κ.Θάλεια Δραγώνα (Ουστ, στα τσακίδια!!) με αφορμή τα τεκταινόμενα στα βιβλία του Δημοτικού-Γυμνασίου και ιδιαίτερα στην Ιστορία. Επειδή όμως είναι εντεταλμένη, βαλτή από συγκεκριμένους κύκλους, δεν μπορεί κάπου θα χωθεί να κάνει από αλλού τη ζημιά της......