Επί του προσωπικού

Στην Ελλάδα έχουμε ένα (να 'ταν μόνο ένα!!!!) θέμα με την προσωπική εμπλοκή. Συνοπτικά το τοποθετώ ως εξής: Είτε ό,τι κι αν γίνει δε μας αγγίζει, δε μας αφορά (το γνωστό σύνδρομο Μας-φτύνουν-και-λέμε-ψιχαλίζει) είτε και για το παραμικρό μυγιαζόμαστε και νομίζουμε ό,τι όόόόλοι μιλάνε για μας.
Πάντα στα άκρα, πάντα στην υπερβολή. Το πρόβλημα πάντα, μα πάντα ξεκινάει από πολύ παλιά. Ας πούμε από την αρχαιότητα. Π.χ. οι σκλάβοι, που δεν έκαναν τίποτα αλλά πάντα έφταιγαν για τα πάντα, ή οι πολιτικοί άντρες που αναλάμβαναν ακόμα και ευθύνες που δεν τους αναλογούσαν (βλ. Περικλής). Το πέταγμα στη σημερινή εποχή, (όπου οι σύγχρονοι σκλάβοι, κάνουν πολλά άσχημα πράγματα, αλλά χωρίς να φταίνε κι ιδιαίτερα, ενώ οι πολιτικοί αντίθετα δεν παίρνουν ούτε τη μισή από την ευθύνη που τους αναλογεί) δε μας βολεύει και είναι κομμάτι απότομο.
Ας πάμε λάου-λάου. Υπήρχαν στιγμές του ένδοξου παρελθόντος στις οποίες η προσωπική συμμετοχή ήταν ο πυλώνας μιας καθεστηκυίας τάξης πραγμάτων, λέγε με και Δημοκρατία. Μαζεύονταν οι παρατρεχάμενοι στην Εκκλησία του Δήμου και συναποφάσιζαν για τα πάντα. Η δίψα όμως του ανθρώπου για ατομική εξουσία και η εγγενής αδυναμία της φύσης του να συμφιλιώνεται, να υποχωρεί, να συμβιβάζεται και να συγκυριαρχεί επανέφερε τα ολιγαρχικά συστήματα (λίγοι και καλοί, που λένε) ή στη χειρότερη τα δικτατορικά. Εκεί δεν υπήρχε δυσκολία. Ο Πολίτης δεν αποφασίζει, άρα και δεν ευθύνεται. Δε θα αποδοθούν ευθύνες, παρά μόνο στην ανυπακοή ή στην παρερμηνεία των νόμων. Εκεί όμως συνήθως ο ηγεμόνας έπαιρνε πάνω του τα όποια λάθη και είτε αποκεφάλιζε τους στρατηγούς είτε δολοφονούνταν από τους κατήγορους του. Με την αλλαγή, νέα ελπίδα διαφαινόταν και νέες προσδοκίες γεννιόντουσαν. Όταν έρχονταν ιδιαίτερα σημαντικοί άνθρωποι στο προσκήνιο, πολλές φορές υπερέβαλλαν στην ανάληψη ευθύνης, ενώ ο πολίτης έμενε λίγο στο απυρόβλητο. Αν βέβαια ερχόταν η ώρα που αντιδρούσε το "λαϊκό φοβικό αντανακλαστικό" (ρε μπας και μας καθήσει στο σβέρκο;;) και αυτό γινόταν κυρίως σε συνθήκες πολέμου ή γενικότερης αναταραχής, τότε ο πολίτης αισθανόταν υπεύθυνος να διεκδικήσει κάποια κεκτημένα και "εξοστράκιζε" τον άρχοντα.
Με την πάροδο των χρόνων και την επιβολή αλλότριων κυβερνήσεων (καλώς τα Ρωμαϊκά τα παληκάρια!) η συνταγή άλλαξε. Φταις-δε φταις, τα λιοντάρια πεινάνε (Νέρων, Διοκλητιανός). Στις μέρες αυτές, η έννοια της διαφθοράς πήρε άλλη τροπή. Όλοι μαγειρεύουν, λίγοι τρώνε καλά, οι πιο πολλοί καθαρίζουν τα πιάτα και ακόμα χειρότερα κάποιοι "μαγειρεύονται". Η ευθύνη σα λέξη παραγκωνίζεται, η συμμετοχή αφορά όλους (η απαρχή της παρτούζας) αλλά όχι σε επίπεδο λήψης αποφάσεων. Και φυσικά με την έλευση του Μ. Κωνσταντίνου (καλώς τα χριστιανικά τα παληκάρια) η απαξίωση της ευθύνης πήρε όνομα. "Μου το είπε ο Θεός!!" Ο Θεόπνευστος αυτοκράτορας που έχει στα χέρια του μπόλικο αίμα, αλλά το κάνει για το καλό των υπηκόων του, ο υπόδουλος κι άβουλος λαός στην Ιερή κατάσταση που διαμορφώνεται και ό,τι γίνεται δεν τον αφορά, αλλά θα το υποστεί. Εξάλλου, ο Θεός το 'πε, όχι κανας άσχετος. Αυτός ξέρει!!!
Και μπήκαμε με τη μεσαιωνική φούρια στο Ρωμαϊκό-Βυζαντινό καθεστώς. Εδώ πλέον προσωπικό θέμα δεν υπάρχει για τον πολίτη. Όλα ανήκουν στον "ελέω Θεού" και στην παρέα του, που μπορούν να κάνουν ό,τι τους γουστάρει. Αν βέβαια, κάτι δεν πάει καλά, π.χ. μας την πέσουν οι Σταυροφόροι, μας την πέσουν οι Σλάβοι, ή οι Πετσενέγγοι, είπαμε "ήτανε Θέλημα Θεού". Εκτός εάν την "πηδήσουμε" με το να δώσουμε την κόρη μας να την πηδήσει ο βοεβόδας ή ο Φράγκος άπλυτος αρχηγός. Εδώ ταιριάζει το "μας-πηδάνε-και-μεις-λέμε-όπου-να'ναι-τελειώνει".
Οπότε όταν ήρθε το φέσι το τουρκικό, κι έφυγε η καλύπτρα η λατινική, ανασάναμε (που λέει και ο ΣΚΑΪς). Εδώ τα πράγματα απλοποιήθηκαν σε μέγιστο βαθμό. Δεν παίρνεις λογαριασμό, δε δίνεις λογαριασμό. Ο κοτζαμπάσης τα 'χει καλά με την Πύλη, χωρίς να φαίνεται αναμεμειγμένος, ο φτωχοπρόδρομος αμαθής κι εξαρτημένος, δε μιλάει, δε λαλάει, ό,τι πει ο Παπάς (και η Τουρκοκρατία ήταν θέλημα Θεού, προφανώς), Όλοι εν τάξει. Ούτε μας αφορά η απόφαση, ούτε την πήραμε, ούτε θέλουμε να την αλλάξουμε.
Μετά όμως από αξιόλογο διάστημα τούρκικης κατοχής και ημι-κατοχής (λέει ο ΣΚΑΪς, όχι εγώ), που κάποιοι το υπολογίζουν τετρακόσια χρόνια, κάποιοι λένε πως ακόμα δεν τελείωσε, ήρθε η ώρα να το πάρουμε προσωπικά το ζήτημα. Ναι βρε παιδί μου, να πάρουμε την απόφαση για αυτοδιάθεση κι αυτοκυριαρχία, να πάρουμε την ευθύνη.
Ευθύνη;;; Τι σημαίνει η λέξη;;; Οι αιώνες ως σφουγγάρι έσβησαν τη λέξη από το υποσυνείδητο. Την αντικατέστησαν με άλλη, καλύτερη. Κουλτουριάρικα, θα το έλεγε κάποιος αμφιθυμία. Εγώ το λέω όπως όλος ο κόσμος. Πότε έτσι, πότε γιουβέτσι.
(Και φτάνουμε στο αρχικό διαζευκτικό) Πότε μας φτύνουν, μας βιάζουν, μας σκοτώνουν και λέμε τουλάχιστον μας δώσαν και δέκα φλουριά----Και πότε ξεσηκωνόμαστε επειδή μας κόψαν τα προνόμια αλλά στον κόσμο λέμε ότι κάνουμε εθνική παλιγγενεσία. Πότε με τον Τούρκο, πότε με τον Αλή. Πότε με τον Ιερολοχίτη, πότε με τον Κιουταχή. Πότε με τον Μαυροκορδάτο, πότε με τον Υψηλάντη. Πότε με τον Κολοκοτρώνη, πότε με τον Πετρόμπεη. Πότε φωνάζουμε, πότε κιοτεύουμε. Πότε Νικηταράς, πότε Νενέκος. Πότε με τους 'Αγγλους, πότε με τους Ρώσους. Και τα λοιπά, και τα λοιπά.
Κάπου εδώ δηλαδή, ξεκινάει η σύγχρονη εποχή της χώρας. Εδώ υπάρχουν τα σπέρματα της σχιζοφρένειάς μας ως έθνος (ποιο έθνος;;;). Αυτοί που προσπαθούν να αντιδράσουν στην επανανάγνωση αυτής της πλευράς της ιστορίας μας ήταν και είναι πάντα τα αντιδραστικά εκείνα μυαλά που οδήγησαν εδώ, στην πότε-έτσι-πότε-γιουβέτσι φάση. Πότε ΝΑΤΟ, πότε έξω από το ΝΑΤΟ, πότε ΕΟΚ πότε ΗΠΑ. Είπα-ξείπα δηλαδή.
Οι απόγονοί τους, των ανθρώπων αυτών που ανέφερα παραπάνω, είναι αυτοί που τους φτύνουμε και δείχνουν την τρόϊκα, είναι εκείνοι που ξεροβήχουν στα παράθυρα των καναλιών, είναι εκείνοι που εξακολουθούν να μην αναγνωρίζουν τη λέξη ευθύνη (όλα μου τα παίρνει, τίποτα δε δίνει), αναγνωρίζουν όμως τη λέξη παραγραφή (τα πήρες όλα κι έφυγες μα τίποτα δεν έδωσες). Οι ξένες κυβερνήσεις, εννοώ το ΔΝΤ, όχι αυτή της Μέρκελ, απαλάσσει λόγω βλακείας τον εκάστοτε ΓΑΠ και κυκλοφορεί κι οπλοφορεί. Κι αυτοί που ψηφίσαμε ;;;;(όχι εγώ δηλαδή, οι άλλοι, εγώ δεν το παίρνω προσωπικά). Αυτοί;;; Περαστικοί είναι, για τα χαλιά. Αν βέβαια τολμήσεις να απαγγείλλεις κατηγορία, θεωρούν-και με τη βοήθεια των καναλαρχών το πετυχαίνουν-ότι είναι μια επίθεση "επί του προσωπικού", μια κακοήθης προσπάθεια πολιτικής εξόντωσης, ότι όλοι αυτοί επιτίθονται στο πρόσωπό του για να εξιλεωθεί το κοινό αίσθημα περί δικαίου, χωρίς αυτός να ευθύνεται ουσιαστικά.
Και ο Κόσμος;; Ή καλύτερα, πιο λαϊκίστικα, ο Κοσμάκης;;;;; Ο έρμος ο κοσμάκης, που ψηφίζει χρόνια την ίδια συνταγή, αφού αυτή το βολεύει για να "βολευτεί";; Που κουκουλώνει μόνος του υποθέσεις διαφθοράς, αφού υπάρχει πιθανότητα να βγουν και τα δικά του άπλυτα στη φόρα, αφού μαζί τα έφαγε;; Που κοιτάει σα λιμασμένο κουτάβι έξω από κρεοπωλείο τα μεγάλα "τσακάλια" να καταβροχθίζουν τα "φιλέτα" του Ελληνικού Δημοσίου και αυτός να λέει "θα 'ρθει άσπρη μέρα και για μας";;;;;; Που αθωώνει στη συνείδησή του, όποιον του κουνάει τη σημαία του πατριωτισμού, θυμίζοντας εκείνα τα φοβικά ένστικτα παλαιών εποχών;;; Που ψάχνει γωνίτσα να λουφάξει, μέρος που να προστατευτεί από την ίδια βαρειά λέξη της Ευθύνης, που ψάχνει κάπου που "να μην τον αφορά";;;;;
Ωχ αδερφέ, ας βγάλει άλλος το φίδι από τη μαύρη τρύπα του προϋπολογισμού...Εγώ θέλω να δω μπάλλα!
Το ότι πλέον δε μας φτύνουν, αλλά ότι μας πήραν με τις πέτρες, δεν το καταλάβαμε. Το ότι άλλοι καθορίζουν τις τύχες μας, ούτε αυτό το παίρνουμε προσωπικά. Άμα βέβαια σου βρίσουν το θείο, σφάζεις και δέκα στο γόνατο. Ή άμα σε πούνε πούστη και μαλάκα στο δρόμο, τότε "φορτώνεις" και βγαίνει ο Νταβέλης από μέσα σου. Στο στενό μικρόκοσμό σου, όλα τα παίρνεις προσωπικά. Όλα έχουν αποδέκτη εσένα και όλα απαιτούν τη δική σου μαγκιά. Μόλις όμως φύγεις από το "εγώ" και ξαφνικά νοιώσεις το "εμείς", εκεί κωλώνεις. Εκεί σταματάει κάθε προσωπική εμπλοκή σου. Εκεί είναι αλλονών χωράφι, ή καλύτερα "αλλουνού παπά ευαγγέλιο" Α ρε άτιμη θρησκεία, με τους διαχωρισμούς σου.
Η συλλογικότητα είναι μια έννοια που καταβαραθώθρηκε λόγω έλλειψης απαρτίας, που λένε και στις συνελεύσεις. Η απαρτία αντικαστάθηκε όχι από τη ατομικότητα (καλά θα ήταν!) αλλά από την "πάρτη". Ο Παρτάκιας, ο οπορτουνιστής ατομικιστής, δε διαθέτει την ατομικότητά του όταν υπάρχει οργανωμένο κοινωνικό πλαίσιο, γιατί δεν το συμφέρει. Προτιμά τη θολούρα, τα παραθυράκια, τη σύμβαση "αορίστου" χρόνου, το μονιμότερο προσωρινό. Οι Έλληνες που διαπρέπουν στο εξωτερικό, το κάνουν επειδή αναγκάζονται και τάσσουν στο ευρύτερο καλό της Εταιρείας ή μιας Ομάδας ή ενός Πανεπιστημίου την όποια ατομική τους δυνατότητα. Το πλαίσιο τους ορίζει όχι αυτοί το πλαίσιο.
Στην Ψωροκώσταινα των ραγιάδων και της άβουλης αλλά συνένοχης μάζας, όταν θα ξεφύγεις από το μέσο όρο, θα σου κόψουν το κεφάλι. Δε θέλουμε ταγούς, δε θέλουμε ανθρώπους να το παίρνουν προσωπικά, ή "πατριωτικά" όπως το λέμε ειρωνεύοντας, θέλουμε και έτσι και γιουβέτσι. Τα πρόσωπα δε δείχνουν ωραία όταν "έχουν πρόσωπο". Το να είσαι απρόσωπος σε απελευθερώνει (λέγε με Facebook). Έχεις Face? Είσαι κάτι! Θα σου μιλήσω στο Face! Face-to-face, όλα μας αφορούν όταν κυρίως δεν μας αφορούν.
Δηλαδή και εν κατακλείδι,

Είμαστε αυτό που δεν μας αφορά και μας αφορά αυτό το οποίο δεν είμαστε.
Αλλά μην το πάρετε προσωπικά!