ΗΘΙΚΟΝ ΔΙΔΑΓΜΑ

Ο ΑΠΑΙΣΙΟΔΟΞΟΣ ΕΙΝΑΙ ΕΝΑΣ ΚΑΛΑ ΕΝΗΜΕΡΩΜΕΝΟΣ ΑΙΣΙΟΔΟΞΟΣ







Τρίτη 10 Μαρτίου 2020

So WHO are you really?

Rango. 2011
Έπος! Το ύφος μιας ταινίας κινουμένων σχεδίων ή ψηφιακού animation, που προσωπικά όμοιο δεν είχα ξαναδεί. Προφανώς κι έχω δει καρτούν εκτός Ντίσνεϋ και Πιξαρ, από ιρανικά ασπρόμαυρα μέχρι κουλτουριαρικα "ίντυ". Αλλά αυτό μου είπε αυτή η ταινία ήταν μοναδικό. Νομίζω είναι ο συνδυασμός των υλικών. Και τα πολλαπλά επίπεδα ανάγνωσης, θέασης και κατανόησης. Από τα 10χρονα ως στα 80χρονα έχει να δώσει σε όλους αυτό που μπορούν να δουν. Τον εαυτό τους.

Έξοχη η ιδέα, η σαύρα/χαμαιλέοντας που ζούσε στο Τερραριο, αναπαριστώντας τη ζωή μέσα από θεατρικούς ρόλους, προσποιούμενος τη ζωή, με φίλους ακίνητα παιχνίδια, προβάλλοντας όλο τον κόσμο του στο φαντασιακό.
Όπως συνήθως, ένας "από μηχανής θεός" το στέλνει κάπου, σε κάποια έρημο, να ξεκινήσει την αναζήτηση του. Το ιερό δισκοπότηρο της αυτογνωσίας.
So who are you really? Who am I? I could be anyone!


No man can walk out of his own story!
Η περίτεχνη γλώσσα της σαύρας, το υψηλό επίπεδο σκέψης της σε συνδέουν με την σαιξπηρικη θεατρική εποχή. Είναι μια εκλεπτυσμένη σαύρα, που βρέθηκε σε έναν κόσμο που δεν ανήκει. "Ναι, αλλά είσαι εδώ" του λέει  ο αρμαδιλος.
Η πλοκή θυμίζει κυρίως αντισυμβατικό γουέστερν, όπου "οι φτωχοί κι απελπισμένοι άνθρωποι πρέπει να πιστεύουν σε κάτι". Και ο καθείς μπορεί να γίνει σε μια στιγμή είτε ήρωας είτε μοιραίος παίχτης, ανάλογα με το φύσημα του ανέμου.
Αρκεί να το πιστεύει. Ο δυαδικός κόσμος (καλό/κακό) δεν είναι ρεαλιστικός, αλλά βολεύει σα μοντέλο διαπαιδαγώγησης κι ερμηνείας του.
Η μουσική είναι κορυφαία, Hans Zimmer at his best. Από τις φωνές ξεχωρίζει φυσικά ο Τζόνι Ντεπ.
Οι μάχες με το γεράκι, με το φίδι, με την αθάνατη χελώνα, με τον εαυτό, με τον Κλιντ, με τους ξένους, επικές! Κάκτοι, κουκουβάγιες, πουλιά, ερπετά, άμμος ατελείωτη κι ο ήλιος να καίει, να διαλύει και να εξαχνωνει.
Το νερό λείπει, όλοι ψάχνουν να βρουν όχι την ευτυχία στην αφηρημένη της έννοια, αλλά στα βασικά,  στα ουσιώδη.
Η αναζήτηση. Ο λαός, ένας ηγέτης, καλός ή κακός. Όλοι στο ρόλο τους. Είπαμε πολυεπίπεδο αριστούργημα, παράξενο στα μάτια πολλών κριτικών. Mainstream κι όμως ρίχνει  κριτική ματιά σε όλα. Η ζωή στα πολύ απλά κομμάτια της. Κι όμως τόσο σύνθετα.

Πάμε πάλι στην ενδοσκόπηση. Είμαι, σκέφτομαι, υπάρχω. Καρτέσιος και Heidegger, Hegel και Kant. Μεταφυσική και Υπαρξισμός, αλλά και Utilitarismus των Bentham και Mill.
Θέλει χρόνια και δεκαετίες να διαβάσεις, να καταλάβεις τι είπαν οι άνθρωποι και πως φτάσαμε εδώ.
Ο άνθρωπος ψάχνει να βρει με τη σκέψη, τις συνθήκες εκείνες και τις διαστάσεις των νοητικών λειτουργιών, δηλαδή τα όρια μέσα στα οποία δρα. Είναι εν γνώσει του το πεπερασμένο και το διακριτό σύνορο που κινείται αυτή η σκέψη. Αλλά κάνει παρ'ολα αυτα κάνει προσπάθειες να σπάσει αυτό το στεγανό.  Να ταξιδέψει χωρίς να βγει έξω από την ακίνητη πνευματική του κατάσταση, να δει εκεί που δεν υπάρχει φως και να ακουμπήσει , να ψηλαφήσει έστω αυτά που δεν έχουν υπόσταση ούτε ύλη . Να ποσοτικοποιήσει μια οπτασία, τα σύννεφα, το σύμπαν.
Αυτά εξηγεί η ταινία σε λίγα λεπτά. Ο Ρανγκο, αν ήταν άνθρωπος του 2000, θα έπαιρνε ήδη τρεις σακούλες ψυχοφάρμακα και θα είχε τρεις φορές τη βδομάδα ψυχοθεραπεία. Σκέφτεται πολύ, σκέφτεται ποιος ήταν και γιατί, δεν ξέρει αν του αρέσει όπως είναι. Θέλοντας και μη, αλλάζει εκ βάθρων θέσεις/φύσεις/σκέψεις και μπαίνει-ως κλασικός χαμαιλέων-στην αιώνια διαδικασία της προσαρμογής κατά το δαρβινικο μοντέλο.
Έτσι είμαστε όλοι. Έτσι θα έπρεπε να είμαστε. Πολλές φορές σπάμε τα μούτρα μας πάνω στις ίδιες ψευδαισθήσεις που δημιουργούμε εμείς οι ίδιοι, για να προστατευτούμε από τις σκέψεις που κάνουμε για τον έξω κόσμο. Και είναι τόσο επώδυνο αυτό, που μετά τη μερική αμνησία, θα ξαναφτιάξουμε ίδιες ή παρόμοιες  ψευδαισθήσεις, ξανά και ξανά, γιατί ο πόνος φτάνει πιο βαθειά κι από τα πιο μύχια επίπεδα σκέψης μας. Ο Πόνος του Ρανγκο όταν ανακαλύπτει αυτό το βάθος κορυφώνεται στην επιστροφή του, στο ξέπλυμα της ντροπής, στην εξιλέωση και στην αυτοτιμωρία.
Ο μηχανισμός δεν είναι άγνωστος. Πονος στον πόνο, θεωρία της πύλης. Σαν ομοιοπαθητική απάντηση.
Ποιος είναι κάποιος ; Και ποιος το βρίσκει τελικά; Η ερώτηση μάλλον είναι αργά. Δεν έχει στο χρόνο κάποια ανταπόκριση, δεν τίθεται στο κατάλληλο πλαίσιο. Δεν είναι "ποιος είσαι", αλλά "πού και πότε".
Τα γνωστά δηλαδή της κατά Αϊνστάιν και Χώκινγκ θεώρησης της ύπαρξης. Περνάς από το πριν στο πιο μετά και ήσουν/είσαι/ίσως να είσαι/θα είσαι.
Ο Ρανγκο συναντάει και σε κάποιο σημείο αυτό που θα ονομαζες κι ως το ανθρώπινο άβαταρ του, που του λέει γκρόσο μότο : "είσαι το ταξίδι σου, είσαι η αναζήτηση σου, είσαι αυτό που ετάχθης"
Αν ήμουν νιχιλιστής, θα έλεγα "είσαι  ο κανείς, είσαι το πουθενά, είσαι το ποτέ"
Αν ήμουν Ρασούλης, θα έλεγα "είσαι ό,τι είσαι και δεν είσαι, κι όχι ό,τι κάνεις και δεν κάνεις".

Είμαι. Για λίγο.


Κυριακή 8 Μαρτίου 2020

Κατά Ματθαίον 7:13-14.

13 Εἰσέλθατε διὰ τῆς στενῆς πύλης· ὅτι πλατεῖα ἡ πύλη καὶ εὐρύχωρος ἡ ὁδὸς ἡ ἀπάγουσα εἰς τὴν ἀπώλειαν, καὶ πολλοί εἰσιν οἱ εἰσερχόμενοι δι’ αὐτῆς· 14 ὅτι στενὴ ἡ πύλη καὶ τεθλιμμένη ἡ ὁδὸς ἡ ἀπάγουσα εἰς τὴν ζωήν, καὶ ὀλίγοι εἰσὶν οἱ εὑρίσκοντες αὐτήν.

Το άκουσα σε μια ταινία, των αγαπημένων μου σκηνοθετών Αδερφών Κοέν, φυσικά στην αγγλική.
Because strait is the gate, and narrow is the way, which
leadeth unto life, and few there be that find it.

Αν κάποιος ψάξει όλες τις πιθανές ερμηνείες/μεταφράσεις/επεξηγήσεις, σχετικά με τη "στενή ή πλατεία πύλη" και την "ευρύχωρη ή τεθλιμμένη οδό", σε διαφορετικές γλώσσες, ίσως χάσει το βαθύτερο νόημα. Αυτό που δεν το ξέρει κανείς, εκτός από αυτόν που το έγραψε!!

Θα δοκιμάσω τη δική μου ερμηνεία:
Το λοιπόν, όσοι θέλουν ευκολίες και φαρδιές πόρτες, ευρύχωρους δρόμους, ανέσεις και πολυτέλειες, όλα στρωμένα με ρόδα, να κυλάνε απλά κι όμορφα, χωρίς πολλους προβληματισμούς,
Από δω παρακαλώ, κατευθείαν στην Απώλεια (της ζωής, της πραγματικής Ζωής, της Αθάνατης Ζωής, της μετά θάνατον Ευδαιμονίας).
Για τους άλλους, που είναι και οι λιγότεροι, τους "when the going gets tough, the tough get going", για αυτούς που θα στριμωχτούν στη στενή την πύλη, θα τσαλαπατηθούν στο στριμόκωλο δρόμο , θα πάρουν χωρίς κλάματα και γκρίνιες την τεθλιμμένη οδό, θα διαλέξουν μόνο τα δύσκολα, τα πολύπλοκα, τα πιο στρυφνά, Αυτοί, ναι, μόνο αυτοί δικαιούνται της ζωής.

Έτσι σίγουρα θα σκέφτονταν όλοι οι πιστοί, οσιομάρτυρες στα πρωτοχριστιανικά χρόνια, μέχρι τους καμικάζι αυτοκτονίας των σύγχρονων τζιχαντιστών.

Ο καναπές (μου,σου,του, μας, σας, τους), το άραγμα, η αδράνεια, η ραστώνη, (θεία αμαρτήματα)είναι γι'αυτούς,τους πολλούς, που σπατάλησαν την ευκαιρία να βρουν ....το κάτι. Κι όχι μόνο αυτό. Αλλά οδηγούνται στο δρόμο της Απώλειας. The Road to Perdition (ταινία κι αυτή!) Die ewige Verdammnis, eternal damnation.

Από κει σας μιλάω κι εγώ. Γι'αυτό είμαι τόσο σίγουρος.

Bonus Track: για όσους δεν ξέρουν τον συγγραφέα Percy Shelley και τον Οσιμανδύα του, ορίστε ένα μικρό απόσπασμα! (Θα μου πείτε τι σχέση έχει με το κατά Ματθαίον? Και θα έχετε δίκιο! Αλλά τι να σας εβαζα; Κουγιουμτζή;)


I met a traveller from an antique land
Who said: — Two vast and trunkless legs of stone
Stand in the desert...









Σάββατο 7 Μαρτίου 2020

Αδυνατώ να κατανοήσω.

Είχα πολλές ιδέες για αναρτήσεις, πολλά σκαριφήματα. Με βρήκαν όμως οι εξελίξεις, μια στον Έβρο, μια στην Κορόνα, μ'αφησαν πάλι άναυδο. Δηλαδή βράζω από μέσα, έχω μια μεγάλη ανησυχία έως παράκρουση, χάνω την μπάλα με την "ενημέρωση" κι "αποπληροφόρηση". Και δεν ξέρω, αδυνατώ να καταλάβω τι γίνεται, πώς γίνεται, γιατί γίνεται και με ποιους. Το σίγουρο είναι ότι γίνεται τώρα.

Νόμος του Μέρφι: Ο άνθρωπος κάποτε σκοντάφτει πάνω στην αλήθεια… αλλά σηκώνεται και συνεχίζει το δρόμο του.

Τρέλα! Επιδημία/Πανδημία/Πανδαιμόνιο.
Σχεδόν μαζική υστερία, αρχίζει λίγο λίγο ο Πανικός να μας κυριεύει. Ποιος θα μας κολλήσει; Από πού ήρθε και πού το βρήκε τον ιό; Μήπως κολλήσουμε εμείς κάποιον; Τα παιδιά; Οι παππούδες; Άνθρωποι πεθαίνουν, τα νοσοκομεία ακόμα αντέχουν. Γίναν λάθη, ανθρώπινο θα μου πείτε. Και το να πεθαίνεις, ανθρώπινο είναι, του ζωικού βασιλείου. Νωρίτερα, αργότερα, με ενδοτραχειακό σωλήνα ή χωρίς, μικρή η σημασία. Το σύστημα και οι ανθρώπινες συνήθειες τεσταρονται. Το θρησκευτικό μας αίσθημα, η θεία κοινωνία, το αντίδωρο, αλλά και οι χειραψίες,οι αγκαλιές, τα φιλιά, οι ανάσες γενικότερα.
Υπάρχουν τα δεδομένα, οι επιστημονικές μελέτες, οι ερευνητές και τα ινστιτούτα. Εμβόλια και αντιικά φάρμακα, μέτρα προφύλαξης, μάσκες και καθαριότητα/υγιεινή χεριών. Όλοι μιλάνε, κάθε μέρα 50-100 άρθρα, πώς συμπεριφέρεται ο ιός, πότε μεταλλάχτηκε, πόσοι πέθαναν και πού, πώς εξαπλώνεται, τι δυναμική έχει αυτή εξάπλωση στατιστικά.
 Από την υπερβολική ανάλυση, έρχεται η παράλυση (Τσώρτσιλ). Τα ακούς και ψιλοτρομαζεις, μετά μουδιάζεις. Μέχρι να σε βρει και σένα. Καραντίνα ή καραμπίνα στην Εντατική.
Έλα, υπερβολές! Η θνητότητα κρατιέται στο 4-5%. Δεν είναι αμελητέο! Αλλά όχι και του θανατά, του κερατά!

Κι ώσπου να συνέλθεις από τα υγειονομικά, τα επιδημιολογικά, τα θανατικά, τις επιδράσεις στην οικονομία, σε όλες τις δραστηριότητες, σε όλες τις εκφάνσεις της κοινωνίας, έρχεται.....
Το εθνικό μας ζήτημα. Οι Τούρκοι. Για την ακρίβεια, η τουρκική πολιτική, ένας μονάρχης/σουλτάνος, ένας λαός (κι ένας αποδεκατισμένος/ξεδιαλεγμενος στρατός) από πίσω να ακολουθεί τυφλά! Η τακτική του να παίζεις με παράτυπους μετανάστες, που παλιά ήταν πρόσφυγες, αλλά όχι πλέον, να τους χειραγωγείς, να τους εξοπλιζεις-με όπλα και μίσος- και να τους στέλνεις στο.... αδιέξοδο!
 Ο Τούρκος δεν έχει, δεν είχε ποτέ του μπέσα. Βαθειά Ασιάτης, από τις Στέπες της Μογγολίας και τις Τούνδρες της Σιβηρίας, διεκδικεί "ευρωπαϊκό" προφίλ. Κι όπως ο Τσάμπερλεν με τον Αδόλφο, οι "μοντέρνοι Ευρωπαίοι ευνουχισμενοι ταχαμ-ηγετες" ασκούν πολιτική κατευνασμού. Πουτιν, Άσαντ, στα-αρχιδια-μου-κιολας-Μερκελ, άπραγοι/άβουλοι κουραμπιέδες κεντροβορειοευρωπαίοι, κάτι φλωροι πράσινοι ή ακτιβιστές, ακροδεξιοί, ακροαριστεροί το ίδιο ίσως και περισσότερο επικίνδυνοι, όλοι, μα όλοι, νοιάζονται για τους "ανθρώπους", τους "πρόσφυγες", τα "γυναικόπαιδα", τους "καημένους".
Και πάνω και γύρω από όλα αυτά, η αθάνατη και παντοδύναμη προπαγάνδα.
Βρετανικά πανεπιστήμια που συνεργάζονται με δικηγορικά γραφεία των Τουρκοκυπρίων για τα περιουσιακά στην Αμμόχωστο, δημοσιεύουν σε συνεργασία με γερμανικά ας-τα-πούμε-φιλοαριστερά-φιλοσοσιαλιστικά έντυπα "έγκυρες δορυφορικές φωτογραφίες" που "επιβεβαιώνουν" θανάτους μεταναστών. Ανθρώπων που ορμάνε με το έτσι θέλω, ρίχνουν πέτρες, δακρυγόνα, καδρονια σε δυνάμεις ασφαλείας και προστασίας συνόρων. Και επειδή η πολιτική ειναι μεγάλη πουτανα και αδιαφορεί για την υγιή λογική, "εκεί που μας χρωστάνε μας παίρνουν και το βόδι".
Ο,τι κι αν πεις, ο,τι κι αν σκεφτεί κανείς, ακόμα χειρότερα ό,τι κι αν κάνεις, είσαι είτε φασίστας/ακροδεξιός/συντηρητικός/ξενοφοβικός είτε κορόιδο ψευτοαριστερός/ΜΚΟπουλος-τα αρπάζω και το παίζω ανθρωπιστής/διεθνιστής/κομμουνιστής-κατω-τα-συνορα/όλοι οι άλλοι είναι ναζί εκτός από μένα/.........θα μπορούσα να συνεχίσω ώρες!
Αλλά το αποτέλεσμα είναι ένα και το αυτό.
Χάνει η μάνα το παιδί και το παιδί τη μάνα. Κυριολεκτικά και μεταφορικά. Ένα εκατομμύριο πλευρές κι οπτικές γωνίες, ένα τρισεκατομμύριο απόψεις. Στην ουσία, ολίγοι την έχουν βαμμενη, μερικοί την τρώνε και ζορίζονται, πολλοί περισσότεροι εμπλέκονται, αλλά δεν βρέχουν και κώλο, νίπτουν τας χείρας....... όλοι οι υπόλοιποι κοιτάνε, σαν τα βόδια και πληκτρολογούν μόνο μαλακίες (καλή ώρα!!!).
Πολύπλοκη υπόθεση, μέχρι την πρώτη προβοκάτσια. Όταν σοβαρεψει για τα καλά η ιστορία, τότε θα δει ο καθένας πόσα απίδια χωράει ο σάκος του καθενός. Και του θρασιμιού και του αδρανούς και του εξυπνακια κι απαθούς. Ως γνωστό, έξω από το χορό, πολλά τραγούδια λες. Στην Ιστοχωρα και στην Ιντερνετική σφαίρα όλα μοιάζουν call of Duty.

Τα λόγια μου τελειώνουν, φοβάμαι αν συνεχίσω να γράφω, θα γίνω πιο ακραίος και πιο οξύς, χειρότερα από αυτά που έχω στο μυαλό μου. Σταματώ εδώ και πάλι τσιταρω Τσώρτσιλ:
"Ολόκληρη η ιστορία του κόσμου μπορεί να συνοψισθεί στο γεγονός ότι όταν ένα έθνος είναι δυνατό, δεν είναι δίκαιο και όταν θέλει να είναι δίκαιο δεν είναι πια δυνατό."