Learning by doing mistakes. Λένε.
Errare humanum est. Είπαν.
Ουδέν λάθος αναγνωρίζεται μετά την απομάκρυνση εκ του ταμείου. Οι δικοί μας το έγραψαν αυτό.
Η λέξη είναι από μόνη της ...ένα λάθος. Ενώ πηγάζει από το ρήμα λανθάνω, κάπου έκανε λάθος κι έχασε το νι.
Το λανθάνω βέβαια σημαίνει παραμένω κρυμμένος, δε γίνομαι αντιληπτός, όπως η λανθάνουσα αρρώστια (στα αγγλικά latent, στα γερμανικά latente) ή λανθάνουσα μνήμη (cache memory).
Άσε με να κανω λάθος. Όχι λάθη, μόνο λάθη.
Mea culpa. Ουδείς αλάνθαστος.
Ο Οσσο, ο γκουρού που μύησε το Ρασούλη στη βουδιστική κοσμογονία, κατά κόσμον Μπαγκουάν Σρι Ραζνίς του είχε πει:
"δεν υπάρχει κάτι σαν την αμαρτία. Μόνο λάθη, σφάλματα. Δεν υπάρχει καταδίκη. Το λάθος μπορείς να το διορθώσεις. Είναι απλό."
Apropos σφάλματα.
Σφάλλω: κάνω κάποιον να πέσει, ρίχνω κάτι. Αλλά και παραβιάζω τον ηθικό κανόνα.
Ένα σφάλμα έκανα, πρέπει να το ξεχάσεις. Ένα μόνο;
Ποιος είναι ο ασφαλής; Εσφαλλες κύριε; Θα πληρώσεις!
Και το πληρώνω, εδώ και χρόνια. Πέντε για την ακρίβεια. Μα μπορείς να το διορθώσεις, είπε ο Όσσο, είναι απλό. Λέει ο γκουρού.
Το λάθος βέβαια είναι ζωντανός οργανισμός, αναπνέει, βρυχάται, ξυπνά και κοιμάται, μεγαλώνει, βγάζει πλοκάμια, γεννοβολά κι άλλα λαθάκια, μικρά μικρά, αλλά μεγαλώνουν κι αυτά. Πού όταν τα βλέπεις, δε σου μοιάζουν για λάθη! Δεν μπορεί, λες. Όχι και λάθη! Βαθειά όλοι το ξέρουν και το βλέπουν. Το ερμηνεύουν απλώς ως μη -λάθος ή ως δικαίωμα στο κάπως-λάθος. Ίσως, λένε οι αισιόδοξοι, να κάνω δύο λάθη, ώστε να ισοφαρίσουν το ένα το άλλο και να γίνουν Πάτσι. Όπως τα δύο αρνητικά που μας κάνουν ένα θετικό!
Λάθος! Μέγα Σφάλμα! Ή λατινικά (που έκοψαν το σίγμα από μπρος!) Fallo, fallere, στα νεοιταλικα falso (φάλτσο, που το πήραμε ως αντιδάνειο). Οι Γερμανοί το λένε falsch!!!
Ενός κακού (λάθους) μύρια έπονται. Φαινόμενο καταρράκτης, ντόμινο! Μας πήρε η μπάλα. Το παν είναι να μην κάνεις το πρώτο λάθος, μετά ξεφεύγει και δεν γυρίζει πίσω. Στο σκάκι η λάθος κίνηση θα σου στοιχίσει όλη την παρτίδα, αν ο άλλος δε σε συγχωρήσει ή είναι απρόσεκτος. Δεν την παίρνεις πίσω αυτήν την κίνηση. Το 'πιασες το ξύλο, πιες τουσέ, πιες ζουέ. Τι να κάνουμε τώρα; Ας πρόσεχες!
Είπαμε, τα λάθη πληρώνονται. Και φαίνονται, δεν τα κρύβει και δεν τα ξεπλένει τίποτα. Και μετά τη διάπραξη του λάθους, έρχεται αυτό το "να το διορθώσω, να το ξαναφτιάξω πάλι, να γίνει όπως πριν". Λάθος στο λάθος, δηλαδή. Για να γίνει θετικό. Η πληγή που πας να επουλώσεις. Το κόκκαλο που έσπασε. Και μετά μένει η ουλή, ο πώρος. Να πονάει κάθε φορά που αλλάζει ο καιρός. Να σου θυμίζει το ανώφελο της προσπάθειας. Το κρίμα κρίνεται κι ο αίτιος ευθύνεται.
Παρασύρθηκε. Τον παρέσυρε το ρέμα. Δεν ήξερε (ήξερε και παραήξερε δηλαδή!), δε ρώταγε; Βιάστηκε. Και σκόνταψε. Σηκώθηκε, σκούπισε τα αίματα, τίναξε τη σκόνη. Μέγα σφάλμα, είπε. Και συνέχισε.
Να κάνει λάθη.