Τα δύσκολα ή αλλιώς οι γενιές του εικοστού

Μια οικογένεια εκτοπισμένων ποντίων το 1928.
Κι όταν λέμε "εκτοπισμένοι" εννοούμε "στουδιαολουτημανατοπισμένοι". Η φωτογραφία τραβήχτηκε στην Tschita (ή Chita) της Σιβηρίας. Για κοιτάξτε εδώ, να καταλάβετε πού είναι η πόλη.
Δεν μπορεί, δε γίνεται να φανταστούμε εμείς σήμερα, με τις τρελές ανέσεις και την πολυθρόνα κολλημένη στον απαυτό μας, τι σήμαινε αυτή η εκτόπιση (sic) - ευγενικός όρος για το ξεπάστρεμα, το διαολόστελμα του Στάλιν, να γλυτώσει από τους Έλληνες.
Και υπόψη ότι ο παππούς, το μικρό παιδάκι στα δεξιά, στην αγκαλιά του πατέρα του, γεννήθηκε στο Σοχούμι της Γεωργίας, όπου πήγαν κυνηγημένοι από τους Νεότουρκους, όταν έφυγαν από το Σιδηροχώρι (Ντεμιρτσίκιοϊ, τώρα νομίζω το λένε Demirciler), κοντά στην Αργυρούπολη. Κι από την Τσιτά, με το απίστευτο κρύο, με τον υπερσιβηρικό για Μόσχα. Μέρες και χιλιόμετρα πίκρας. Κι από τη Μόσχα με τη μεσολάβηση του προξενείου (στο οποίο συμμετείχε κι ο Καζαντζάκης, όχι όμως ως επίσημο μέλος) επιστροφή στην "πατρίδα". Τα εισαγωγικά έχουν νόημα και είναι διαχρονικά.
Πραγματικά ποιος μπορεί να αποτυπώσει με τα σημερινά μέτρα μια τέτοια διαδρομή, τη ζωή που περπατούσε πάνω σ'αυτήν και την προσπάθεια που απαιτούσε, τον αγώνα που δινόταν μέρα με τη μέρα, σε δύστροπους τόπους, αφιλόξενους, με καχύποπτους ανθρώπους (μέσα στη σταλινοφοβία, οι Έλληνες θεωρούνταν εχθροί της χώρας) και εχθρικούς καιρούς.
Σήμερα μιλάμε για κρίση, για δυσκολίες οικονομικές, επαγγελματικές. Οι βολεμένοι ξεβολευτήκαμε (λίγο), αλλά οι πρόγονοί μας από τους τάφους και τα σύννεφα, γελούν και ξεκαρδίζονται με τη μιζέρια μας και τη γκρίνια μας. Ο εικοστός έφυγε, οι άνθρωποι που υπέφεραν μέσα σ'αυτό το τσουκάλι της προσφυγιάς φεύγουν κι αυτοί, θα ξεχαστούν οι ιστορίες τους, θα ξεφτίσουν οι φωτογραφίες τους,
Εμείς όμως που τους ακουμπήσαμε, τους ακούσαμε, δεν πρέπει να θεωρούμε δεδομένο τίποτα, ούτε τη σιγουριά της καλής ζωής, ούτε την ηρεμία μιας απόλεμης περιόδου. Η φτώχεια και η πείνα που έζησαν οι πατεράδες και οι παππούδες υπάρχει σαν ιδέα στο μυαλό μας, σαν ξεχασμένη σφαίρα από παλιό τραύμα, αδέσποτη.
Μην την ξεχνάμε, ειδικά τώρα ,που και τα πράγματα σκουραίνουν και οι άνθρωποι απομακρύνονται, φοβισμένοι, μην ορμήσει ο ένας στον άλλον.
Ξαναδείτε τα βλέμματα στη φωτογραφία, δείτε την αισιοδοξία και τη σταθερότητα που αποπνέουν και νοιώστε ότι κάτι έχετε και σεις μέσα σας από αυτά τα γονίδια, τα γονίδια που λένε "θα επιβιώσω ο κόσμος να έρθει ανάποδα"........
Κουράγιο καί καλή δύναμη. Όχι γκρίνιες.