Ιαπωνικά

 Το Hatori Hanzo. Ηρωϊκό Κατάνα!

Αυτό το ξαναξεκίνησε. Ούτε τα Αnime ούτε τα Manga, τι σχέση έχω εγώ με αυτά; Κάντυ/κάντυ και διάφορα που έβλεπα το ΄80; Χάλια καρτούν! 

Όχι, το γιαπωνέζικο το είχα μέσα μου, αναμφισβήτητα. Ένας πολιτισμός και δύο λέξεις, @βακαριμάστα και σογκούν. Κι έτσι μου ήρθε να μάθω και τη γλώσσα τους, σαν αντι/Alzheimer φάρμακο. Κάποια στιγμή ήδη από την Ελλάδα διάβαζα Miyamoto Musashi και το βιβλίο των πέντε κύκλων,μαζί με το Hagakure (στο οποίο με οδήγησε η ταινία Ghost dog του Jarmous).  Η ιστορία δε μου ήταν άγνωστη, οι περίοδοι της απομόνωσης, η Εντο ή Tokugawa, η νοοτροπία του φεουδαρχικού καθεστώτος, κι ο,τι διαβάσαμε για τους σαμουράι και τους ηγέτες τους.

Αλλά η γλώσσα; Άρχισα δειλά δειλά με τα ινδοευρωπαϊκά αλφάβητα και τα adjab , προ-φοινικικα και πρωτοελληνικα. Δε γίνονταν, κάποια στιγμή θα πήγαινε το μάτι στην Ανατολή. Στην Άπω. Στον ανατελλοντα Ήλιο. 

Και χαζά χαζά, άρχισα να "πειράζω" το θέμα. Μια η προφορά, μια τα γράμματα και οι γραφές, τρεις-ζωή να έχουν, μια η γραμματική, η σύνταξη, οι διαφορές με τα πιο εξοικειωμένα σε μένα συστήματα επικοινωνίας. Μεγάλο ρόλο έπαιξε και η κουλτούρα της "ευγένειας" στη γλωσσική επικοινωνία. Εννοείται το θέμα των υποκλισεων και του σεβασμού στον απέναντι, μέσω της γλώσσας του σώματος, με εντυπωσιάζει, αλλά και η αντιμετώπιση σε έναν απλό διάλογο του συνομιλητή, από το πιο ταπεινό επίπεδο, δείχνει ενα βαθύ και υποχρεωτικό σεβασμό, σε βαθμό θρησκευτικής αυτοταπεινωσης . 

Κι αφού ήρθε εκεί το θέμα, εννοείται ότι με βοήθησε και η ενασχόληση με το Ζεν Βουδισμό και πως αυτός επηρέασε τη χώρα. Ορμώμενος εκ Κίνας, παρακλάδι της σχολής Mahayana-κατι έχω αναφέρει και παλιότερα, επικράτησε μέσω των τεχνικών Ζαζεν και της αντίληψης του kensho κι εμφύσησε πολλά από τα συστατικά του στη γιαπωνέζικη ψυχή. 

Ή σε αυτό που φαντασιωνόμαστε εμείς, εδώ στη δύση, ότι είναι οι Γιαπωνέζοι!!?

Ξανά στην εκμάθηση της γλώσσας. Δεν έχω γραφτεί ακόμα σε σεμινάρια κτλ, δεν υπάρχουν αρκετές ευκαιρίες, ενδιαφέρον εδώ στα πέριξ του χωριού δεν υπάρχει, όποτε καταφεύγω στη συνήθη αλλά και βαρετή συνήθεια του αυτοδιδάσκειν. Από βίντεο και Apps, βιβλία και σημειώσεις, Podcasts και ιστοσελίδες, να φάνε και οι κότες! Στην ουσία όμως, είναι η διάθεση και η επιμονή που έχει να δείξει κάποιος, για να μάθει μια γλώσσα, που κατά το δοκούν, απαιτεί το λιγότερο 10-12 μήνες συνεχούς διαβάσματος, για να δεις έστω τα πρώτα σημάδια βελτίωσης/εκμάθησης/κατανόησης. Τα μνημοτεχνικα κόλπα είναι μέσα στο πρόγραμμα, το πώς θα μάθεις να γράφεις είναι από μόνο του ασκητική και διανοητική δοκιμασία. Το να μιλάς, οι πρώτες προτάσεις, πώς συστηνεσαι, πώς αποφεύγει κανείς να ΜΗΝ προσβάλει με το καλημέρα τον απέναντι ντόπιο., όλα αυτά, απαιτούν ένα σταθερό Ρυθμό διαβάσματος και προσήλωσης. Δεν υπάρχει στόχος, δεν έχω σκοπό να μετακομίσω εκεί, δεν κάνω μπίζνες με ΤΟΥΟΤΑ, Suzuki, etc, δεν έχω γιαπωνεζο φίλο/φίλη/φίλους, ίσως αργότερα κάποιο ταξίδι, αλλά ποιος ζει ποιος πεθαίνει.... Η ουσία είναι ότι ...δεν υπάρχει καμία ουσία. Μια γλώσσα, που είναι αρκετά γρήγορη και που οι όροι και οι λέξεις είναι συχνά δισ- ή και τρισυπόστατες, δεν σου δίνει την άμεση χαρά να πεις μαζεμένα πολλά πράγματα και δε σε επιβραβεύει γενικά. Σίγουρα δεν είναι νεκρή γλώσσα , μιλιέται το λιγότερο από 120-130 εκ ανθρώπους στον κόσμο (σε στατιστικές την έχω δει και με 150εκ), η 13η πιο διαδεδομένη γλώσσα στον κόσμο, τα γερμανικά είναι στη 14η. 

Έχει ιδιαίτερα χαρακτηριστικά. Είναι γλώσσα "συγκόλλησης", βασιζόμενη φωνοτακτικα σε mora-τμηματα, όχι απαραίτητα συλλαβική, όχι τουλάχιστον με την πατροπαράδοτη έννοια , είναι κυρίως φωνηεντικη και η προφορά εξαρτάται από τον ύψος του τονισμού, τα ανεβοκατεβάσματα δηλαδή στην εκφορά μιας λέξης. Η σύνταξη είναι υποκείμενο -αντικειμενο-ρημα και περιλαμβάνονται πολλά "βοηθηματικά μόρια" για να δηλώσουν έμφαση, ερώτηση, κτλ. Δεν υπάρχει ενικός ή πληθυντικός, δεν υπάρχουν φύλα.

 あείναι το A,  か είναι το ka , ま ma κτλ κτλ. Κι αυτά είναι μόνο τρία από τα συνολικά 65 "συλλαβικά-mora" της Hiragana, η Κατακανα έχει αλλά τόσα και η Kanji που είναι ουσιαστικά η κινεζική γλώσσα, προσαρμοσμένη στην ιαπωνική, διαθέτει 1945 χαρακτήρες, που δε μαθαίνονται με την καμία από ένα μυαλό σαν το δικό μου. Εκτός εάν κλειστώ για δέκα χρόνια σε ναό, κάπου εκεί! 

初めまして hajime mashite. χαίρομαι που σας γνωρίζω.

よろしくお願いします, yoroshiku onegai shimasu, θα επιθυμούσα να είστε ευγενικός απέναντι μου, στη κυριολεξία. Αλλά χρησιμοποιείται για να πεις το ίδιο "χαίρομαι που σε γνωρίζω, εύχομαι να έχουμε καλές σχέσεις".

大丈夫, daijōbu, όλα εντάξει, καλώς. 

Θα μπορούσα να γράφω κι άλλα, ίσως σε κάνα χρόνο μπορέσω να γράψω και κάποιο ποστ στα γιαπωνέζικα, όχι ως επίδειξη αλλά ως υπέρβαση. Ίσως να μαγειρευω και μόνος μου το σούσι, να κόβω το ωμό -ζωντανό;-ψαρι με τα ειδικά μαχαίρια, ίσως να πάρω και κάποιο κατάνα, για να το θαυμάζω, ίσως να κάνω και καράτε ντο, ποιος ξέρει;

ミシェルです じゃあまた

Kozmic

 Μια καλοκαιρινή μέρα (απομεσήμερο ), εκεί που κάνω βόλτα με τα παιδιά, μαθαίνω ότι στη μουσική σκηνή του χωριού, αντί για το προγραμματισμένο γκρουπ, που βγήκε άρρωστο και νοκάουτ, θα παίξουν -με πρόσκληση του τελευταίου δευτερολέπτου - οι April King κι ο Matthias Baumgardt. 

Οκ, λέω, εγώ δεν τους ξέρω, ίσως να είναι τίποτις τοπικοί σταρς. 

Τα φέρνει έτσι η στιγμή και πάω μόνος, με ένα ποτό στο χέρι και κάθομαι να τους ακούσω.  Το κοινό, ολοι τους 50-60+, μιλάμε δεν είχε ούτε για πλάκα, έτσι για ξεκαρφωμας, έναν τριανταρη ή μια τριάνταρα. Εντάξει, οι πουροκερς του χωριού. Πώς θα βλέπαμε στα αντίστοιχα πανηγύρια τα ελληνικά, μόνο τους γέροντες και τις γερόντισσες, με τα κλαρίνα; έτσι κάπως , υποθέτω, μαζεύτηκαν/ μαζευτηκαμε τα τελευταία απομεινάρια φαν εκείνης της μουσικής, τα απολιθώματα της παλαιολιθικής ροκ-εποχης. Ασπρομαλληδες, ή και καθόλου-μαλληδες καθησαν στα τραπεζάκια και άκουγαν κάπως υποτονικά στην αρχή,ενώ μετά άρχισαν οι πρώτες θείογιαγιαδες να λικνιζονται, να σηκώνονται και να χορεύουν μπροστά στη σκηνή, αλλά με ωραίο ερωτικό τρόπο, σαν να τους βγήκε από μέσα το χιπικο τελη '60. Άρχισαν να μεταμορφώνονται από ενα-βημα-πριν-το-εγκεφαλικό σε "η θεια μου η χίπισσα" σε Γερμανίδα Βλαχοπούλου στυλ. 

Όχι,δε με ενόχλησε καθόλου. Γιατί άλλωστε; ζούνε ακόμα, γιατί να το σκεφτούν; όπως βγαίνει στον καθέναν. Ήταν αυθόρμητο, δεν έκαναν καραγκιοζιλικια, όπως κάνουν συνήθως σε κάτι τέτοια οι Γερμανοί, που χτυπούν παλαμάκια και χαζά...

Ας έρθουμε όμως στη μουσική. Και στους μουσικούς. Εγώ έβλεπα καθαρά την κυρία Κινγκ , που προσπαθούσε να τα πει και γερμανικά, προφανώς μένει εδώ, αλλά γεννήθηκε εκεί. Ίσως κάνας GI πατέρας με Γερμανίδα μάνα, δεν το έχω ψάξει. Σίγουρα το φυζικ δεν ταίριαζε σε μπλουζ τραγουδίστρια , γεματούλα, παχουλουλα, αλλά θα ήταν και 60+, όποτε δικαιολογείται....ίσως. μαλλιά άσπρα, κανένα βάψιμο, κυρία... λέω, δεν έχει να αποδείξει κάτι σε κάποιον. 

Και αρχίζει να τραγουδάει. Η φωνή πολύ δυνατή, καθαρή, με την απαραίτητη βραχνάδα, οι κορώνες αβιαστες. Το ρεπερτόριο, μεικτό, και αντρικές και γυναικείες φωνες. από suspicious minds του Ελβις μέχρι Brenda Lee και Nina Simone . Μου άρεσε, είχε δύναμη, ζωντάνια, το ζούσε στο κορμί της το τραγούδι. Είπε ψυχεδελικά των Jefferson Airplane, είπε και κάνα δυο σε στυλ τζαζ της Etta James, που απ'ότι είπε, της είχε αδυναμία.

Οι κύριοι από δίπλα, το μπάσο, ο ντράμερ και ο κος Μπάουμγκαρντ αξιοπρεπέστατοι, καλός ήχος, σόλο στα όρια των δυνατοτήτων τους, ο,τι απαιτούσαν  τα τραγούδια, πάνω κάτω. Ήταν για την ηλικία τους, νομίζω, παραπάνω από φιτ κι επαρκείς. Καθόλου φάλτσα, απ'όσο πρόσεξα, και ωραία γεμίσματα χωρίς υπερβολές. 

Ώσπου ξεκινάει να μιλάει η θεία Έϊπριλ,να αναφέρεται στην Τζάνις και στο ρόλο που έπαιξε ως πρότυπο για την καριέρα της, για τα τραγούδια της κτλ.....

Και ξεκινάει τις πρώτες νότες του Kozmic Blues......εγώ παθαίνω παγερά φρικίασις στα νεύρα μου, δυσκολεύομαι να το πιστέψω. Και κει είναι που τα δίνουν όλα, όλη η ψυχή τους, σαν να βγήκε στο κομμάτι, με την αργή έναρξη, με όλα τα μπλουζ τριπακια που έκανε και η Τζάνις, με όλα τα "τσαλιμακια" στη φωνή, σχεδόν κανονικό γκόσπελ. Ρεσιτάλ! Δε θυμάμαι πουθενά τέτοια ερμηνεία, είτε live είτε σε βίντεο πουθενά. Τα έδωσε όλα η κυρία Κινγκ, ίδρωσε/ ξεΐδρωσε, χτυπήθηκε, ούρλιαξε,έπιασε όλες τα ψηλές νότες, to make a long story short, she nailed it, που λένε και στο Νέο Κεραμίδι. 

But it don't make no difference baby.......

Εγώ έμεινα αποσβολωμενος, σα να γύρισα πίσω σχεδόν 50-60 χρόνια, σα να πήγα στο Μοντερέι ή στο Γούντστοκ . Σκεφτόμουν αυτοί είναι οι τελευταίοι, θα πεθάνουν αυτοί και δε θα μείνει κανείς μετά. Πάνε οι Μοϊκανοι, πάνε οι Σιού, οι Απάτσι, οι Κομαντσι, τέλος. Αυτοί οι τέσσερις είναι. Δεν ξαναβγαίνουν άλλοι. Κι αυτοί θα ήταν 10-12 χρόνων όταν τα έλεγε η Τζάνις και η Γκρέις . Τα παιδιά, κυριολεκτικά τα παιδιά, των λουλουδιών που θέλουν παγκόσμια ειρήνη και ευδαιμονία για όλους,no wars, love each other και τέτοια χαρε-κρισνα.....

Ήμουν για κάποια λεπτά στη μαστουρα του τραγουδιού, το ενοιωθα στις βαθύτερες δομές του εγκεφάλου, ως deja-vu εμπειρία, ώσπου έκανε το fade away κι έσβησε γλυκά. Δεν μπόρεσα να χειροκρότησω τόσο δυνατά όσο ήθελα. 

Και μετά έγινε το απόλυτα πουτσοπεφτικό, το απομυθοποιητικο, το εξευτελιστικο γεγονός. Όσο μιλάει η κυρα -Έϊπριλ στο μικρόφωνο για τις δυσκολίες του επαγγέλματος, για τα δύο τρία χαμένα χρόνια συναυλιών στην πανδημία, για το ότι δεν είναι πολλοί ακόμα που παίζουν αυτά τα τραγούδια, για την ηλικία τους και για τα φάρμακα τους, για τη δύναμη που τους δίνουμε εμείς, το κοινό, που ερχόμαστε και τους ακούμε.........να σου, ένας καλός κυριουλης, που κουτσαινε, προφανώς γνωστός του συγκροτήματος, βγαίνει με ένα καπέλο και ζητάει φιλοδώρημα!!!!!! Ελεημοσύνη, κανονική. Πάλι καλά που δεν έβγαλε δίσκο, όπως στην εκκλησία,να ακούγεται το τσινγκ -τσινγκ των κερμάτων! Και να περνάει από τραπέζι σε τραπέζι, "ελεείστε τους παλιο-χιπις", "ο,τι προαιρείστε" κτλ. Να ανοίξει η γης να με καταπιεί! Δεν είχα και καθόλου ρευστό, με την κάρτα πλήρωσα εισιτήριο και ποτό, καταντραπηκα, ο κυριουλης με το καπέλο με περίμενε, μπας και βρω τίποτα ψιλά, με κοίταξε - η αλήθεια -με καταφρονηση, αλλα δε με πείραξε το βλέμμα. Όσο η κατάντια. Το να φτάσεις να περιμένεις τα κέρματα των 1 και 2 ευρώ, ενώ έχεις παίξει αυτήν την τέχνη. Η οποία στην τελική δε μετράει πουθενά και σε κανέναν. Δεν τους είχαν καλέσει καν επίσημα, επειδή ακυρωσαν οι άλλοι, οι κανονικοί, μπόρεσαν και τρύπωσαν οι Κινγκ-Μπαουμγκαρντ, κι έπαιξαν, για το νυχτοκαματο. 

Αυτά είναι, κυρίες και κύριοι, η Τέχνη είναι του ενός και δύο ευρώ. Το σποτιφάϊ να'ν' καλά και από καλλιτέχνες, μουσικαντηδες, να φάνε και οι κότες. Ποιος καταλαβαίνει τη διαφορά; με την ΑΙ και το chatGPT, ούτε θα γράφει κανείς στίχο πλέον, ούτε νότες κι αρμονικές γραμμές. Ούτε τραγουδιστές θα χρειαζόμαστε, θα βγάζουμε κάνα ολόγραμμα τύπου ABBA, θα αναπαράγουμε αυτά που ήδη υπάρχουν. 

Κι αυτοί που θα φύγουν, θα παίζουν κάνα Χέντριξ και κάνα greatful dead στις δεύτεροτριτες ζωές, όταν ξαναέρθουν, ή στα παράλληλα σύμπαντα, για να λέμε "να, βλέπεις, ο πολιτισμός ανακυκλώνεται" .  Και να σκεφτείς, ότι όταν τα έπαιζαν , οι περισσότεροι δε αντιμετωπίζονταν ως καλλιτέχνες αλλά ως φασαρία και αμουσος θόρυβος. 

Ο,τι φεύγει, έφυγε. Ο,τι ήρθε, ήρθε. Να'χαμε να θυμόμαστε. 

ΥΣ.διαβασα  κάπου ότι ο Μπρους Γουίλις "μπορεί να μην ξέρει καν, ότι έχει άνοια". Η διπλή άγνοια της άνοιας. Στάτους.

ΥΣ2 εδώ μια live εκτέλεση. Στο Τορόντο , το 1970, φανερά χάλια η Τζάνις, αλλά ...και πάλι!!!